ભારતની કેરીઓની વિવિધ જાતો વિશે જાણો

હેમંત ઉપાધ્યાય, અમદાવાદ

ભારતમાં ગરમીની સિઝન આવી ગઈ છે એટલે લોકોને કેરી જરૂર યાદ આવે ખાસ કરીને આમ વૃક્ષો પર નાની કેરીઓ હવે જોઈ શકાય છે ! ભારતને “કેરીઓની ભૂમિ” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, અને તે વિવિધ પ્રકારની કેરીઓનું ઘર છે, દરેક કેરીનો પોતાનો સ્વાદ, પોત અને સુગંધ ધરાવે છે. આ કેરીની કેટલીક જાતો તેમની મીઠાશ અને સમૃદ્ધિ માટે વૈશ્વિક સ્તરે પ્રખ્યાત છે. નીચે ભારતમાં જોવા મળતી કેટલીક સૌથી લોકપ્રિય અને કિંમતી કેરીઓની યાદી છે:

1. આલ્ફોન્સો (હાપુસ)
મૂળ: મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત અને કર્ણાટક
દેખાવ: સોનેરી-પીળી છાલ સાથે થોડો લાલ બ્લશ.
સ્વાદ: સમૃદ્ધ, ક્રીમી અને માખણની રચના સાથે મીઠી.
ખાસ નોંધ: ઘણીવાર “કેરીનો રાજા” તરીકે ઓળખાતી, આલ્ફોન્સો કેરીઓ તેમના અનોખા સ્વાદ માટે જાણીતી છે અને ભારત અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ખૂબ મૂલ્યવાન છે.

2. કેસર
મૂળ: ગુજરાત (મુખ્યત્વે સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં)
દેખાવ: નાનાથી મધ્યમ કદના, સોનેરી પીળી છાલ સાથે.
સ્વાદ: મીઠી, સુગંધિત અને ક્રીમી રચના સાથે તીખી.
ખાસ નોંધ: “કેરીની રાણી” તરીકે ઓળખાતી, કેસર કેરીમાં એક અલગ સુગંધ અને સ્વાદ હોય છે, જે તેને કેરી આઈસ્ક્રીમ અને મીઠાઈઓ જેવી મીઠાઈઓ બનાવવા માટે પ્રિય બનાવે છે.

૩. લંગડા
મૂળ: ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહાર
દેખાવ: પાકેલા હોવા છતાં પણ લીલા રંગની છાલ, સહેજ પીળા રંગની.
સ્વાદ: મીઠી અને તીખી અને અનોખી સુગંધ સાથે.
ખાસ નોંધ: લંગડા કેરીઓ તેમના વિશિષ્ટ સ્વાદ માટે પ્રિય છે અને ઘણીવાર કાચી ખાવામાં આવે છે અથવા ચટણીમાં ઉપયોગમાં લેવાય છે.

૪. દશેરી
મૂળ: ઉત્તર પ્રદેશ અને પંજાબ
દેખાવ: લીલાશ પડતા પીળા રંગની છાલ અને થોડો લાલ રંગનો બ્લશ.
સ્વાદ: મીઠી અને તીખી, સરળ, બિન-તંતુમય રચના સાથે.
ખાસ નોંધ: દશેરી કેરીઓ એક લોકપ્રિય જાત છે, ખાસ કરીને ભારતના ઉત્તરીય ભાગોમાં, અને તેમના તાજગીભર્યા સ્વાદ માટે જાણીતી છે.

૫. સિંધરી
મૂળ: સિંધ પ્રદેશ (પાકિસ્તાન), પરંતુ હવે ભારતમાં ઉગાડવામાં આવે છે, ખાસ કરીને ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારમાં.
દેખાવ: પીળી છાલ અને સરળ, અંડાકાર આકાર.
સ્વાદ: અત્યંત મીઠી અને રસદાર, થોડી તીખીતા સાથે.
ખાસ નોંધ: સિંધરી કેરીની ઋતુમાં આવનારી સૌથી વહેલી કેરીઓમાંની એક છે અને તે તેની મીઠાશ અને રસદારતા માટે જાણીતી છે.

૬. તોતાપુરી
મૂળ: દક્ષિણ ભારત (મુખ્યત્વે આંધ્રપ્રદેશ અને કર્ણાટકમાં)
દેખાવ: લાંબી, અંડાકાર આકારની અને લીલી-પીળી છાલ.
સ્વાદ: થોડી ખાટી અને થોડી મીઠી સ્વાદવાળી.
ખાસ નોંધ: તોતાપુરી કેરીનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે કેરીના અથાણા બનાવવામાં થાય છે અને તે તેમની મજબૂત રચના અને અનન્ય સ્વાદ માટે જાણીતી છે.

૭. ચૌસા
મૂળ: ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર અને ઉત્તર ભારતના ભાગો
દેખાવ: સરળ, ગોળ આકારવાળી તેજસ્વી પીળી છાલ.
સ્વાદ: રસદાર, ફાઇબર વિનાની રચના સાથે ખૂબ જ મીઠી.
ખાસ નોંધ: કેરીની ટોચની ઋતુ દરમિયાન ચૌસા કેરીની ખૂબ માંગ હોય છે અને તે તેમની અદ્ભુત મીઠાશ અને સરળ રચના માટે જાણીતી છે.

૮. નીલમ
મૂળ: આંધ્રપ્રદેશ, તમિલનાડુ અને કર્ણાટક
દેખાવ: લીલા-પીળી છાલવાળી નાની થી મધ્યમ કદની કેરી.
સ્વાદ: મીઠી અને ખાટી, તીવ્ર સુગંધ સાથે.
ખાસ નોંધ: નીલમ કેરી તેના ખાટા-મીઠા સ્વાદ માટે લોકપ્રિય છે અને ઘણીવાર સલાડ, મીઠાઈઓ અને રસમાં ખાવામાં આવે છે.

9. રાજાપુરી
મૂળ: મહારાષ્ટ્ર અને ઉત્તર પ્રદેશના ભાગો
દેખાવ: આછા પીળા રંગની છાલ અને થોડો લાલ રંગનો રંગ ધરાવતી મોટી, ગોળ કેરી.
સ્વાદ: મીઠી, રસદાર અને થોડી તંતુમય.
ખાસ નોંધ: રાજાપુરી કેરી તેના રસદાર પલ્પ માટે મૂલ્યવાન છે અને ઘણીવાર તેનો ઉપયોગ નાસ્તા તરીકે થાય છે અથવા ચટણી અને રસ બનાવવામાં થાય છે.

૧૦. બગનપલ્લી (બેનેશન)
મૂળ: આંધ્રપ્રદેશ અને તેલંગાણા
દેખાવ: મોટી, અંડાકાર આકારની કેરી, હળવા પીળા રંગની છાલ અને હળવા લાલ રંગની.
સ્વાદ: મીઠી, હળવી અને ઓછી રેસાવાળી, સરળ રચના સાથે.
ખાસ નોંધ: બગનપલ્લી કેરી ઘણીવાર પાકેલા સ્વરૂપમાં ખાવામાં આવે છે અથવા સ્મૂધી, જામ અને ફળોના સલાડમાં ઉપયોગમાં લેવાય છે.

૧૧. હિમસાગર
મૂળ: પશ્ચિમ બંગાળ અને ઓડિશા
દેખાવ: મધ્યમથી મોટી, પીળી છાલ, સરળ રચના સાથે.
સ્વાદ: સમૃદ્ધ, સુગંધિત અને ખૂબ જ ઓછા ફાઇબર સાથે અત્યંત મીઠી.
ખાસ નોંધ: હિમસાગર કેરીઓ તેમની સ્વાદિષ્ટ સુંવાળી અને રસદાર રચના માટે જાણીતી છે, જે તેમને બંગાળમાં સૌથી વધુ પસંદ કરાયેલી કેરીની જાતોમાંની એક બનાવે છે.

૧૨. આમ્રપાલી
મૂળ: ઉત્તર પ્રદેશમાં વિકસિત હાઇબ્રિડ વિવિધતા
દેખાવ: સોનેરી-પીળા રંગની છાલવાળી નાની, ગોળ આકારની કેરી.
સ્વાદ: મીઠી, રસદાર અને ઓછી રેસાવાળી.
ખાસ નોંધ: આમ્રપાલી એ દશેરી અને લંગડા કેરીનો સંકર છે અને તે તેની મીઠાશ અને સુગંધિત સ્વાદ માટે જાણીતો છે.

૧૩. રસપુરી
મૂળ: કર્ણાટક
દેખાવ: અંડાકાર આકારનો, લીલોતરી-પીળો રંગ અને થોડો લાલ રંગનો.
સ્વાદ: મીઠી અને ખાટી, સરળ, રસદાર પોત સાથે.
ખાસ નોંધ: રસપુરી કેરી ખાસ કરીને દક્ષિણ ભારતમાં લોકપ્રિય છે, જે તેમના સ્વાદિષ્ટ રસદાર પલ્પ માટે જાણીતી છે.

૧૪. કઢણી
મૂળ: ગુજરાત
દેખાવ: મધ્યમ કદની અને પીળી-નારંગી છાલ.
સ્વાદ: થોડી ખાટી સાથે મીઠી.
ખાસ નોંધ: કઢણી કેરી તેમની સુગંધિત સુગંધ માટે પ્રખ્યાત છે અને સામાન્ય રીતે તાજી અથવા ફળોના સલાડમાં તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

૧૫. માલગોવા
મૂળ: તમિલનાડુ
દેખાવ: લીસી, પીળી છાલ સાથે અંડાકાર આકારનો.
સ્વાદ: થોડી મીઠી અને લીસી અને થોડી તંતુમય રચના.
ખાસ નોંધ: માલગોવા કેરીઓ તેમના તાજગીભર્યા સ્વાદ માટે જાણીતી છે અને ઘણીવાર કેરીના રસ અને મીઠાઈઓ બનાવવામાં તેનો ઉપયોગ થાય છે.
નિષ્કર્ષ:
ભારતની વૈવિધ્યસભર આબોહવા અને માટીની સ્થિતિ તેને વિવિધ પ્રકારની કેરીઓ ઉગાડવા માટે એક યોગ્ય સ્થળ બનાવે છે. દેશના દરેક પ્રદેશમાં ચોક્કસ કેરીની જાતો છે જે તેમના અનન્ય સ્વાદ અને રચના માટે પ્રખ્યાત છે. ભલે તમે અલ્ફોન્સોની સમૃદ્ધિ, ચૌસાની રસદારતા, કે પછી લંગડાની ખાટી-મીઠાશ પસંદ કરો, ભારતમાં દરેક સ્વાદ માટે એક કેરી છે. કેરીની ઋતુ, જે સામાન્ય રીતે ઉનાળામાં ટોચ પર પહોંચે છે, તેની વિશ્વભરના કેરી પ્રેમીઓ આતુરતાથી રાહ જોતા હોય છે!

પ્રસ્તુત તસવીર આલ્ફોન્સો (હાપુસ) ગૂગલ આધારિત